Bảo tàng thành phố Hải Phòng – Nơi lưu giữ linh hồn đất Cảng

Tổng quan về Bảo tàng thành phố Hải Phòng

Bảo tàng thành phố Hải Phòng không chỉ là nơi lưu giữ các giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc mà còn là điểm nhấn kiến trúc nổi bật, phản ánh quá trình phát triển đầy biến động và kiêu hãnh của vùng đất Cảng từ thời tiền sử cho tới hiện đại. Tọa lạc tại số 66 Điện Biên Phủ – một trong những trục đường trung tâm lâu đời nhất thành phố, bảo tàng vừa mang đậm nét cổ kính châu Âu vừa chứa đựng linh hồn của lịch sử Việt Nam.

Bảo tàng thành phố - điểm tham quan du lịch nổi bật của Hải Phòng

Bảo tàng là lựa chọn không thể thiếu trong hành trình khám phá Hải Phòng – nơi vừa có chiều sâu văn hóa, vừa phù hợp cho mọi đối tượng: học sinh, sinh viên, người đam mê lịch sử và cả du khách quốc tế.

Lịch sử hình thành và phát triển của Bảo tàng thành phố

Tòa nhà hiện nay của Bảo tàng thành phố Hải Phòng được xây dựng từ năm 1919, ban đầu là trụ sở Ngân hàng Đông Dương dưới thời Pháp thuộc. Kiến trúc tòa nhà mang đậm phong cách tân cổ điển Pháp, được thiết kế bởi các kiến trúc sư châu Âu, sử dụng vật liệu nhập khẩu với kỹ thuật xây dựng hiện đại nhất thời bấy giờ.

Sau năm 1954, khi miền Bắc hoàn toàn giải phóng, công trình được chuyển giao cho chính quyền cách mạng và đến năm 1959, chính thức chuyển đổi công năng thành Bảo tàng thành phố Hải Phòng. Đây là một trong những bảo tàng cấp tỉnh đầu tiên được thành lập ở Việt Nam thời kỳ hậu thuộc địa.

Bảo tàng Hải Phòng mang đậm dấu ấn lịch sử

Trải qua nhiều lần cải tạo, mở rộng, hiện nay bảo tàng đã sở hữu trên 20.000 hiện vật, bao gồm hiện vật gốc, ảnh tư liệu, bản đồ cổ, tư liệu khảo cổ học, văn hóa dân gian và lịch sử hiện đại. Đây cũng là địa chỉ đáng tin cậy cho các nhà nghiên cứu, sinh viên và người yêu lịch sử tìm hiểu về quá trình hình thành và phát triển của Hải Phòng.

Kiến trúc đặc sắc của Bảo tàng thành phố – Dấu ấn Pháp giữa lòng phố Việt

Toàn bộ tòa nhà bảo tàng là một công trình hai tầng, nổi bật với hệ mái ngói đỏ kiểu mansard, các vòm cửa cao hình cung, trụ cột đối xứng và ban công thanh thoát. Phía ngoài là tiền sảnh rộng lớn, thường được dùng để tổ chức các sự kiện triển lãm ngoài trời.

Nội thất bên trong bảo tàng mang đặc trưng của kiến trúc Pháp: cầu thang gỗ xoắn ốc, sàn lát đá hoa cương, hệ thống cửa sổ lớn tận dụng ánh sáng tự nhiên, tạo không gian thoáng đãng và cổ điển.

Phong cách kiến trúc ấn tượng của Bảo tàng thành phố Hải Phòng

Không chỉ là nơi trưng bày hiện vật, kiến trúc tòa nhà tự thân đã là một tác phẩm nghệ thuật, thu hút đông đảo du khách đến chụp ảnh, khám phá vẻ đẹp kiến trúc châu Âu giữa lòng thành phố Đông Dương xưa.

Các khu trưng bày nổi bật của Bảo tàng thành phố

Khu khảo cổ học – Hải Phòng thời tiền sử

Nơi đây lưu giữ hàng trăm hiện vật từ các di chỉ khảo cổ học nổi tiếng như Núi Voi, Cái Bèo (Cát Bà), Đông Khê... Các hiện vật như rìu đá, đồ gốm, mảnh xương, công cụ sản xuất từ đá và đồng đã khẳng định sự hiện diện của con người trên vùng đất Hải Phòng từ hàng ngàn năm trước.

Đặc biệt, khu vực Cái Bèo được coi là một trong những cái nôi của nền văn minh biển cổ đại, minh chứng cho sự gắn bó lâu đời giữa cư dân nơi đây với hoạt động đánh bắt thủy sản và sinh sống trên đảo.

Lịch sử đô thị Hải Phòng

Giai đoạn từ thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, Hải Phòng dần định hình vai trò là một trung tâm thương cảng quan trọng bậc nhất Đông Dương. Các bản đồ cổ, ảnh tư liệu, công cụ đo đạc, thư tín, văn bản hành chính... phản ánh quá trình hình thành đô thị, mở cảng biển, phát triển tuyến đường sắt Hải Phòng – Hà Nội – Lào Cai.

Tìm hiểu lịch sử Hải Phòng trong Bảo tàng thành phố

Bạn sẽ hiểu rõ hơn vì sao người Pháp gọi Hải Phòng là “trái tim kinh tế của Bắc Kỳ”, và vì sao thành phố này từng là nơi có mạng lưới điện, tàu điện và cảng biển hiện đại bậc nhất Việt Nam thời kỳ Pháp thuộc.

Lịch sử cách mạng và kháng chiến

Không thể thiếu trong hành trình lịch sử của Hải Phòng là các cuộc kháng chiến. Khu vực này trưng bày các hiện vật, ảnh tư liệu, vũ khí, mô hình trận địa mô phỏng lại các mốc lịch sử như:

• Cuộc kháng chiến chống Pháp (1946–1954)

• Chiến dịch Điện Biên Phủ trên không (1972)

• Vai trò của công nhân, bến cảng, đường sắt trong kháng chiến

Du khách sẽ cảm nhận được tinh thần bất khuất và truyền thống yêu nước mạnh mẽ của người Hải Phòng qua từng câu chuyện.

Văn hóa dân gian và tín ngưỡng

Một không gian tràn ngập màu sắc văn hóa truyền thống với các mô hình đình, đền, miếu; hiện vật lễ hội, y phục truyền thống, nhạc cụ dân tộc, đồ gốm làng nghề và đặc biệt là hệ thống tín ngưỡng thờ mẫu và chầu văn – nét văn hóa tiêu biểu của vùng Đồng bằng Bắc Bộ, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Hải Phòng thời kỳ hiện đại và hội nhập

Giai đoạn từ năm 1986 đến nay được tái hiện bằng hình ảnh các công trình biểu tượng như: Cầu Bính, Cầu Hoàng Văn Thụ, Cảng Đình Vũ, Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải, khu công nghiệp VSIP, VinFast, sân bay Cát Bi...

Bên cạnh đó là thành tựu trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, giao thông, văn hóa – du lịch – dịch vụ, cho thấy sự bứt phá mạnh mẽ của Hải Phòng trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Hoạt động giáo dục – trải nghiệm sáng tạo

Bảo tàng tổ chức nhiều hoạt động tương tác hấp dẫn như:

• Thuyết minh tự động bằng QR code với nhiều ngôn ngữ

Trong Bảo tàng thành phố Hải Phòng trưng bày rất nhiều hiện vật

• Trò chơi tìm hiểu lịch sử qua các hiện vật

• Workshop trải nghiệm: làm đồ thủ công, viết thư pháp, nhuộm vải

• Hoạt động “Hóa thân thành nhân vật lịch sử” cho học sinh

Ngoài ra, bảo tàng còn hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu tổ chức hội thảo, seminar chuyên đề, giúp lan tỏa tri thức lịch sử tới cộng đồng.

Vai trò trong phát triển du lịch và giáo dục cộng đồng

Không chỉ là nơi lưu giữ ký ức đô thị, Bảo tàng Hải Phòng là điểm đến “must visit” trong mọi hành trình khám phá thành phố, đặc biệt với các tour du lịch văn hóa – lịch sử – kiến trúc.

City tour 1 ngày thường bắt đầu tại bảo tàng, sau đó kết nối với:

• Nhà hát lớn Hải Phòng

• Đền Nghè – thờ nữ tướng Lê Chân

• Phố Tam Bạc, Hồ Tam Bạc

• Chợ Sắt – biểu tượng thương mại xưa

• Cầu Hoàng Văn Thụ – điểm ngắm hoàng hôn lãng mạn

Đồng thời, bảo tàng còn là điểm đến quen thuộc của học sinh – sinh viên trong các chuyến tham quan thực tế, giúp giáo dục truyền thống, nuôi dưỡng tinh thần yêu nước và tự hào dân tộc.

Thông tin tham quan Bảo tàng thành phố

• Địa chỉ: 66 Điện Biên Phủ, phường Minh Khai, quận Hồng Bàng, TP. Hải Phòng

• Giờ mở cửa: 8:00 – 17:00 tất cả các ngày trong tuần

• Giá vé: Miễn phí cho người dân Hải Phòng, khách ngoài tỉnh có thể liên hệ quầy lễ tân để biết chi tiết

• Cách đi: Từ Ga Hải Phòng đi bộ 10 phút, gần Nhà hát lớn và UBND TP

Lưu ý:

• Nên đi vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều

• Không sờ vào hiện vật

• Có khu vực để gửi balo, túi xách miễn phí

• Nên mang theo điện thoại hoặc tai nghe để sử dụng thuyết minh bằng mã QR

Bảo tàng thành phố Hải Phòng là nơi giao thoa giữa quá khứ và hiện tại, giữa văn hóa bản địa và ảnh hưởng ngoại lai, giữa ký ức lịch sử và khát vọng phát triển. Với kiến trúc độc đáo, hiện vật quý giá và hoạt động giáo dục hấp dẫn, nơi đây không chỉ là “kho tư liệu sống” về đất Cảng mà còn là trái tim văn hóa của thành phố.