Nét đặc sắc của văn hóa Sơn La

Sơn La là vùng đất đa dạng về văn hóa, nơi được biết đến là nơi sinh sống của 12 dân tộc anh em. Mỗi tộc nngười đều có kho tàng văn hóa đặc sắc, quý giá, tạo nên nền văn hóa đa dạng, nhiều màu sắc cho vùg đất này.

Tổng quan về Sơn La

Thềm Sơn La được chia thành các tiểu vùng nhỏ có đặc điểm sinh thái khác nhau. Tỉnh có hai cao nguyên là Nà Sản và Mộc Châu. Cao nguyên Mộc Châu có đặc điểm khí hậu cận ôn đới, đất đai màu mỡ khá thuận lợi để phát triển cây chè, cây ăn quả và chăn nuôi bò sữa. Cao nguyên Nà Sản có độ cao trung bình 800m chạy dọc theo quốc lộ 6. Đất đai ở cao nguyên Nà Sản cũng khá màu mỡ; do đó, đây là vùng đất tốt để trồng mía, cà phê, dâu tằm, xoài, nhãn, dứa, v.v.

Tổng quan về Sơn La

Khí hậu Sơn La chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa với mùa đông khô lạnh, mùa hè nóng ẩm. Địa hình Sơn La bị chia cắt mạnh tạo nên nhiều tiểu vùng khí hậu. Sơn La có hai mùa rõ rệt là mùa khô và mùa mưa. Nhiệt độ trung bình xấp xỉ 21,4 độ C.

Trong lịch sử hàng nghìn năm phát triển, Sơn La đã trải qua nhiều lần thay đổi địa giới hành chính. Tuy nhiên, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, vùng đất này vẫn giữ vị trí chiến lược về chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh - quốc phòng và trong quan hệ ngoại giao với nước bạn Lào. Hiện nay, tỉnh Sơn La có 1 thành phố (Thành phố Sơn La) và 11 huyện, bao gồm Quỳnh Nhai, Mường La, Thuận Châu, Phù Yên, Bắc Yên, Mai Sơn, Sông Mã, Yên Châu, Sốp Cộp, Vân Hồ. Thành phố Sơn La hiện có 7 huyện gồm Tô Hiệu, Chiềng Lề, Quyết Thắng, Quyết Tâm, Chiềng An, Chiềng Sinh Chiềng Cơi và 5 xã là Chiềng Cọ, Chiềng Đen, Chiềng Xôm, Chiềng Ngần, Hua La.

Đặc điểm văn hóa Sơn La

"Sơn" có nghĩa là núi, "La" có nghĩa là suối. “Sơn La” có nghĩa là vùng đất bắt nguồn từ một dòng suối trong núi. Trải qua bao biến thiên của lịch sử, Sơn La vẫn như một dòng suối hiền hòa che chở cư dân của 12 dân tộc anh em Việt Nam.

Ngày 3 tháng 9 năm 2008, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định số 98/2008/NĐ-CP về việc thành lập Thành phố Sơn La. Trải qua nhiều năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo của lãnh đạo tỉnh, nhân dân và các cấp chính quyền Sơn La đã phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh, tranh thủ các nguồn lực đầu tư đưa tỉnh trở thành trung tâm hàng đầu cả nước mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội.

Dân tộc Thái ở Sơn La

Là nơi hội tụ của 12 dân tộc anh em, Sơn La là vùng đất có nền văn hóa đa sắc màu với 47 di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh. Đây là vùng đất của những món ăn ngon, những vũ điệu say đắm lòng người, những làn điệu dân ca ngọt ngào và những lễ hội đặc sắc.

Sơn La là nơi sinh sống của 12 dân tộc anh em gồm Thái, Kinh, H'mông, Mường, Dao, Khơ Mú, Xinh Mun, Kháng, La Ha, Lào, Tày, Hoa. Trong đó, người Thái là cộng đồng lớn nhất ở Sơn La, chiếm 54% dân số. Tỷ lệ người Kinh, H'mông, Mường, Dao lần lượt là 18%, 12%, 8,4% và 2,5%. Còn lại là hình của Khơ Mú, Xinh Mun, Kháng, La Ha, Lào, Tày, Hoa.

Nét đặc trưng nổi bật của văn hóa Sơn La

Sơn La là vùng đất đặc biệt không chỉ có núi non hùng vĩ mà còn có những giá trị văn hóa riêng biệt tiêu biểu cho nền văn hóa tiêu biểu của các dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc Việt Nam. Được biết đến là nơi hội tụ của 12 dân tộc anh em, văn hóa Sơn La là sự hòa quyện của nhiều nền văn hóa khác nhau.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh còn lưu giữ được trên 100 di tích lịch sử văn hóa và di tích khảo cổ học, trong đó có 9 di tích đã được công nhận cấp quốc gia. Ngoại trừ những dấu tích từ thời Lê sơ đến thời kỳ chống thực dân Pháp, các nhà khảo cổ học còn tìm thấy dấu vết của người Việt cổ và sưu tầm được những công cụ sản xuất của người tiền sử. Đặc biệt, tại Bảo tàng Sơn La, những nét văn hóa đặc sắc của 12 dân tộc anh em sinh sống ở Sơn La được lưu giữ qua hàng trăm hiện vật thời tiền sử.

Bảo tàng Sơn La - nơi lưu giữ văn hóa đặc sắc của tỉnh

Xem thêm: Nhà tù Sơn La - Tất cả những gì bạn cần biết trước khi đi

Nếu hoa ban và hoa đào là biểu tượng của Sơn La thì vũ điệu của họ như trăm bông hoa đua nở trong vườn. Những điệu múa này mang bản sắc văn hóa riêng biệt và là món quà cho tâm hồn trong sáng của họ. Những vũ điệu quyến rũ là một trong những nét đặc sắc nhất khiến mọi người có những trải nghiệm khó quên khi đến thăm thành phố.

Du lịch Sơn La có tiềm năng phát triển?

Du lịch Sơn La có điều kiện thuận lợi để phát triển do tỉnh được thiên nhiên ban tặng nhiều vùng sinh thái đa dạng. Sơn La mang vẻ đẹp thuần khiết, hoang sơ của núi non hùng vĩ, rừng rậm, những con suối hiền hòa và cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ. Mùa xuân về, hoa Ban đua nhau nở rộ làm cho núi rừng Tây Bắc đẹp một màu trắng xóa. Một số cảnh quan ngoạn mục ở Sơn La là Hang Dơi, Thác Dải Yếm , Hang Trâu, Văn Bia Quế Lâm ngự chế, v.v.

• Hang Trâu dài 1 km với 2 cửa ra vào. Nơi đây từng là kho vũ khí lớn nhất vùng Tây Bắc Việt Nam sau khi thực dân Pháp thất bại ở Điện Biên.

• Văn Bia Quế Lâm ngự chế là nơi lưu giữ bài thơ của vua Lê Thánh Tông viết năm 1440.

• Thác Dải Yếm là địa danh gắn liền với lịch sử cư trú của cư dân Thái ở Mường Sang xưa (Mộc Châu ngày nay). Thác Bản Vặt là một thắng cảnh sinh thái tuyệt đẹp do thiên nhiên ban tặng. Thác Dải Yếm thường được biết đến với tên gọi khác là thác Nàng hay thác Bản Vặt.

Các lễ hội truyền thống của người dân Sơn La

Phong tục tập quán, lễ hội truyền thống ở Sơn La mang nét đặc sắc riêng của từng dân tộc. Nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc của 12 dân tộc anh em được lưu giữ và phát huy tốt như: Lễ hội Hoa Ban (người Thái), Pang A (dân tộc La Ha), Mường A Ma (dân tộc Xinh Mun), Lễ hội Xé Pang Á (người Kháng),v.v.

Lễ hội Xé Pang Á là một trong những lễ hội lớn nhất của người Kháng. Lễ hội thường được tổ chức với quy mô lớn với sự tham dự của nhiều làng. Nó được tổ chức từ tháng 10 đến tháng 12 cứ sau 2 hoặc 3 năm. Lễ hội Xé Pang Á diễn ra với mục đích mời “ma” về thưởng thức đồ cúng và cầu sức khỏe, làm ăn phát đạt. Trong Lễ hội Xé Pang Á, nhiều hoạt động truyền thống sẽ được tổ chức như các trò chơi dân gian, hát giao duyên, các điệu múa truyền thống.

Lễ hội Xé Pang Á tại Sơn La

Cùng với Lễ hội Xềnh Păng A, Lễ hội Mường A Ma cũng là một lễ hội lớn ở Sơn La cũng được tổ chức vào tháng 3 - 5 hàng năm. Diễn ra trong 2 ngày từ tháng 12 đến tháng 2 âm lịch, Mường A Ma diễn ra sau những vụ mùa bội thu. Lễ hội thường được tổ chức với quy mô gia đình, tuy nhiên, đối tượng tham gia lễ hội có thể là bất kỳ ai, từ già đến trẻ, từ nữ đến nam. Lễ hội Mường A Ma là nét văn hóa tiêu biểu và đặc sắc của dân tộc Xinh Mun. Đây là hoạt động văn hóa lành mạnh, góp phần xây dựng tình đoàn kết cộng đồng, tạo không khí vui tươi cho cư dân.

Bên cạnh vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ và hùng vĩ, Sơn La còn mang nét văn hóa đặc trưng của vùng núi Tây Bắc. Nếu có chuyến du lịch đến đây, bạn nên tìm hiểu và trải nghiệm cuộc sống của người dân địa phương để hiểu thêm về văn hóa của đồng bào dân tộc vùng núi cao.